Afrika Su Mandası

Kap su mandası veya öbür, adıyla kara renkli su mandası (Syneerus caffer), şüpheci bir hayvan olmakla beraber, rahatsız edilmedikçe kimseye zarar vermez. Avlandığı zaman bile kaçıp kurtulmayı tercih eder. Fakat peşine düşüldüğü veya yaralandığı zaman, çalıların arasında gizlenir, sonra kendisine 5-6 metre kadar yaklaşan avcıya karşı birdenbire saldırıya geçer. Bu şekilde saldıran çıldırmış canavarı durdurabilecek tek kuvvet, beynine yerleştirilecek bir kurşundur.

Avlanan avcı:

Afrika ormanlarında avlananların serüvenlerini kaleme alan bir yazar, kap su mandası'nın yırtıcılığı hakkında ilginç bir hikâye naklediyor. Mesai kabilesinin topraklarına giren bir avcı kadın bir erkek kap su mandası'nm saldırısına uğramıştı. Hücuma geçen canavara ateşlediği mermi, onun sadece boynuzlarının kılıfını ve başının tepesini sıyırdı. Bu ise hayvanı büsbütün kudurtmaktan başka işe yaramadı.
Avcı kadm atından atlayıp küçük bir ağaca tırmanmaya ancak vakit buldu. Kudurmuş kap mandası'nın, bahtsız atı korkunç kükremelerle ayaklarının altında çiğneyip paralamasını ve bütün çayırı kana bulamasını buradan dehşet içinde seyretti. Fakat kap su mandası atın işini bitirdikten sonra, gidecek yerde, havayı koklayarak avcı kadının sığındığı ağacı keşfetti. Buna karşı saldırıya geçerek kadını düşürmeye boşu boşuna uğraştı.
Epey av tecrübesi olan kadın, geceyi ağacın üzerinde geçirmeye hazırlandı. Ağacın gövdesi, kap su mandası'nm saldırıları altında sallanırken, kendini kayışla bir üst dala bağladı. Kendini bu şekilde emniyette sanıyordu.
Ne çare iki kap su mandasının bir özelliği de sebatıdır. Kadını düşüremeyeceğini veya boynuzlayamayacağını anlayan canavar, boynuyla başını kabil olduğu kadar yukarıya uzatmak suretiyle kadının çıplak bacaklarına diliyle erişebileceğini keşfetmekte gecikmedi.
Avcı kadının daha yükseğe tırmanmasına imkân yoktu. Büktüğü dizleri esasen çenesine dayanmıştı. Bunun üzerine bir kap su mandası'nm diliyle neler yapabileceğini dehşet içinde gördü.
Ertesi sabah bulunduğu zaman, iki ayağının da eti gitmişti. Kap su mandası'nın eğeden farksız dili tarafından yalanmaktan, ayakları hemen hemen bileklerine kadar yenmişlerdi. Yardım yetiştiği zaman canavar, ağzından, burnundan kan damlar halde hâlâ ağacın altında duruyordu. Sonunda gaddarlığını hayatiyle ödediyse de, kadıncağız da o gece kan kaybından öldü.

Dikkate değer boynuzlar:

Kap sumandası, iri boynuzları, kısa bir kafası ve saçaklı, iri kulakları olan iri ve kalın yapılı bir kara su mandasıdır.
Enli ve yassılmış boynuzları başının tepesinden birbirine hemen bitişik olarak çıkar ve orada bir nevi kalkan vücuda getirdikten sonra arkaya ve dışa doğru kıvrılarak sivri bir uçla son bulurlar.
Tepeden bakılınca, bu boynuzlar az çok üçgen görünüşlüdür: Kaidelerinde çok geniştirler. Enleri bazen 30 santimi geçer ve uçlara doğru düzenli şekilde incelirler. Boynuzlarının, dış kavisleri boyunca tekmil uzunlukları 100 santime kadar çıkabilir. Yetişkin bir erkek omuz hizasında 150 santim boyunda ve yaklaşık olarak 700-750 kilo ağırlığındadır.

Kap su mandası nerede yaşar:

Kapsu mandası için ideal yer, arka plânında sığınabileceği bir orman bulunan bol sulu bir otlak veya kamış yatağıdır.
Kap su mandaları sabah erken ve aksam geç vakit, bazen de gece beslenir, günün sıcak saatlerini çalıların arasında dinlenmekle geçirirler. Bu hayvan çoğu zaman gayet sessizdir, kalabalık sürüler bile karınlarını doyururken hiç ses çıkarmazlar. Kap su mandası, arslanlarm saldırısına uğrayınca böğürür. Fakat arslanlar, bir tek arslana karşı yaman dövüşebilen iri boynuzlu erkeklerden ziyade, dişilerle malakları avlamayı tercih ederler.
Kap su mandası'nın normal hayat süresi hiç değilse on altı yıldır, bazıları esaret hayatında on yıl yaşayabilmiştir. Çiftleşme mevsimi ocakta başlar, yavrular on bir ay sonra dünyaya gelirler.
Kap su mandası adına rağmen, Büyük Sahra'nm güneyindeki bütün Afrika bölgelerine yayılmış, fakat hastalıklarla avcılar nüfusunu hayli eiksiltmiştir. Bu su mandası da birçok iri başlı hayvanlar gibi, göçebe yerlilerin evcil sığırları tarafından bulaştırılan, sığır hummasından çok zarar görür. Bir keresinde bir sığır humması salgını Kenya ülkesinin Kap su mandası nüfusunu yirmi yıl süresince sıfıra düşürmüştü.