Kulaklı Orman Baykuşu

Gecelerin kralı

Kuşlar arasında özellikleri az bilinenlerdenim. Asil ve dik duruşumuzdan olsa gerek, kuşlar içinde sadece bize "Bay" ön ismi verilmiştir.

Daha tropiklerde keşfedilmemiş türlerimiz mevcut. Kuşların (9.850 tür) yaklaşık % 3'ü gececidir. Bunların yarısından fazlasını biz baykuşlar oluştururuz. Genellikle akşamın ilk saatleri ile güneş doğmadan önceki saatlerde avlanırız. Gündüz avlanan hayvanların ihtiyaçlarını yerli yerinde veren Bâri, Cebbâr ve Müheymin Rabb'imiz, bize de gece avlanmak için hangi silâhlar lâzımsa onları ihsan etmiştir. Kimi türlerimiz tropiklerde, kimimiz çalılıklarda, kimimiz çöllerde, kimimiz kayalıklarda, kimimiz arktik tundralarda yaşarız. Yaşadığımız sahaların farklı olması sebebiyle her bir türümüze ayrı hususiyetler verilmiştir. Bizlere yaşadığımız sahanın bitki örtüsüne ve zeminine uygun elbiseler giydirilmiştir. Bu yüzden bizi bulunduğumuz yerde kolay kolay fark edemezsiniz.

Ekosistem işçileri

Biz baykuşların dişileri erkeklerden daha büyüktür. Boyumuza uygun yiyeceklerle besleniriz. Bizler tabiatta birer ekolojik denge işçisi gibi çalıştırılmaktayız. Fare ve sıçanlar başta olmak üzere, her türlü kemiriciyi avladığımız gibi, bazılarımız da küçük kuşları avlar. Küçük tiplerimiz küçük omurgasızları (böcek gibi) yerken, orta büyüklükte olanlarımız kemiricileri ve kuşları yer. Büyük boyda olanlarımız ise, geyik yavrusu gibi memeli hayvanları ve iri kuşları da avlayabilir. Avlanmadan önce etrafı uzun uzun dinleriz. Hafif bir ses işittiğimizde o tarafa dönüp sese odaklanırız. Sesin yerini tespit ettikten sonra, avımızın üzerine süzülerek onu bir pençe darbesiyle öldürürüz.

Ekolojik dengedeki ehemmiyetimizi daha iyi anlayabilmeniz için birkaç rakam vereyim: Bir çift alaca baykuş günde 20 gramlık 7 kemirici tüketmektedir. Buradan hareketle bir çift alaca baykuş iki ayda belli bir ormandaki farelerin % 28-70'ini, sıçanların % 18-46'sını temizleyebilmektedir. Tabii ki, ekolojik sistemde bu durumun aksi de söz konusu olmaktadır; bizler, kemiricilerin nüfusuna negatif tesir ederken, onların nüfusundaki değişmeler de bize tesir eder. Nitekim fare ve sıçanların az olduğu yıllarda, bizler de çoğalamıyoruz. Ne fareler ne de bizler bu karşılıklı münasebetin farkındayız. Bizler farkında olmadan Rabb'imizin Müdebbir, Mürettib, Mukallib ve Mukaddir gibi isimlerine tercüman oluyoruz.

Avlanma Ustaları

Uzun kanatlarımız, uçma esnasında enerji tasarruf edecek şekilde yaratıldıklarından, bize büyük avantaj sağlar. Alaca baykuşlar (strix aluco) uçarken suyun içinden kurbağa yakalayabilir. Oyuk baykuşu (speotyto cunicularia) açık arazide omurgasızlarla beslenir. Çizgili baykuşlar (strix varia) biraz fırsatçı olup, kuş besleme istasyonları yakınlarında bekler; yemlenmek için buraya gelen küçük kuşları avlar. Seylan baykuşu (ketupa zeylonensis) ve scotopelia peli isimli türlerimiz ise, kendilerine ilham edilen bir teknikle balık avlayarak beslenir.

Kulaklı Orman Baykuşu (Asio otus), 64 derece kuzey enleminden itibaren bütün Avrupa’da, ayrıca orman sınırının kuzeyinden itibaren Urallarla Japonya arasındaki bütün Orta Asya’da bulunur. Kuzey Amerika’nın en yaygın baykuşu belki odur. 30-35 santim uzunluğundaki bu küçük kuşun, Amerika’da «çığlıklı baykuş» diye isimlendirilmesine sebep olan kendine öz matemli bir çağrısı vardır. Ağaç kovuğu olan her yerde, hatta bu kovuklu ağaç bir köyün ortasında bulunsa dahi, bir kulaklı orman baykuşu bulunabilir. Kuş gündüzleri kovuğunda dinlenir, zamanı gelince de yumurtalarını buraya yumurtlar. Birçok baykuş gibi bunun da alnında kulağa benzeyen birer tüy kümesi vardır. Gri renkte olanları olduğu gibi, kızılımsı kahverengi olanları da vardır. Bu renk ayrılığının cinsiyetle veya yaşla ilgisi yoktur, bir kuluçkada gri. yavrularla kahverengi yavrulara bir arada rastlanabilir. Bu baykuşun sırtı, fon renginden daha koyu lekeli, noktalı, ondüleli veya yol yoldur, daha açık olan karın bölgesiyle göğüs bölgesinde uzunlamasına lekeler göze çarpar. Kanat ve kuyruk tüyleri çizgilidir.

Kulaklı orman baykuşu (Asio otus), baykuşgiller (Strigidae) familyasından büyük, dimdik duran ve gece gezen bir baykuş türü.

Istrahat halinde toparlak görünür, ancak uyarı halinde gergin, ince ve dimdik durur. Uyarı halinde iken kulak tüylerini dikleştirir ve koyu turuncu gözlerinin üstündeki siyah beyaz yüz deseniyle bir ‘V’ oluşturur. Oldukça benekli ve çizgilidir, alt tarafı kır baykuşundan daha koyudur. Kanatlarda kır baykuşundakine benzer el bileği lekesi vardır, primerleri daha parlak turuncu-kirli sarıdır ve beyaz firar hattı yoktur. Gür, inlemeye benzeyen ve kısa bir ötüşü vardır.